Toen de Kennemer Boekhandel in Haarlem me uitnodigde voor wat door de grote belangstelling twee leesgroepavonden bleken te worden over Evan S. Connells Mrs Bridge, waren we het erover eens dat het geen lezingavond moest worden met de vertaler hoofdzakelijk aan het woord. We besloten de deelnemende lezers centraal te stellen en aan de hand van hun leeservaringen in te gaan op vragen over schrijver, boek en vertaling.

Ondergetekende, de vertaler, zou als vervanger van de auteur fungeren. Als herscheppend vertaler ben je tot in de diepste lagen van een boek doorgedrongen en heb je het boek aan de hand van het origineel feitelijk in het Nederlands geschréven, in een proces dat grote overeenkomst vertoont met het schrijfproces. Daardoor kon ik vrijelijk praten over hoe hij en ik de lezer hebben bewerkt en zelfs gemanipuleerd, met welke bedoelingen hij en ik dit zus geschreven hebben en dat zo.

Beide avonden, onder leiding van Casper Luckerhof, waren geanimeerd, en heel verrassend, vooral door de vele uiteenlopende interpretaties. Connell bleek zelfs nog meer aan de lezer over te laten dan ik al dacht: Mrs Bridge maakt van alles bij verschillende lezers wakker. Voor de een is het humoristisch, voor de ander navrant of een mengeling van humoristisch en navrant, voor weer een ander is het pijnlijk, of een openbaring. En door de kloof tussen de Amerikaanse jaren ’30 en ’40 van de vorige eeuw en onze huidige tijd werkt het boek (en iedereen erkende dat zodra het geopperd werd) als een spiegel: kijk ons moderne mensen ons ego en ons eeuwig ‘ik vind’, hoe wij met onze kinderen omgaan en hoe we verder in het leven staan, en vergelijk met de mensen van toen, opgesloten in hun maatschappelijk muurvaste rolpatronen. Confronterend was de vraag: waren wij zoveel gelukkiger dan die welgestelde Amerikanen van toen?

Mede dankzij de terughoudendheid van zijn stijl en verteltrant bracht die altijd zo bescheiden gebleven Evan S. Connell dat allemaal teweeg: een bijzonder schrijver zorgde posthuum voor twee bijzondere avonden.

‘Met Bartho Kriek heb ik in de boekhandel twee bijzonder leuke en drukke avonden gehad. Bartho kent Mr & Mrs Bridge door en door, en het was ontzettend leuk om te zien hoe iedereen op zijn eigen manier het boek heel intens beleefd had. De tussenvorm tussen lezing en leesclub werkte zeer verfrissend. Een aanrader voor elke boekhandel!’

<

p style=”text-align: right;”>Casper Luckerhof